Yazd ve Zerdustlerin tapinaklari ( Orta Iran)

Yazd, Iran'da Zerdustlerin en fazla oldugu sehir: nufuslari 5000'in uzerinde. Zerdustlerin dunyadaki sayisi toplam 150,000 ve bugun cogu Hindistan'da yasiyor. Zerdust dininin M.O. 1000 ila 1500 yillari arasinda bugunku Urumiye ile kuzey Asya arasinda bir yerde ortaya ciktigi saniliyor, kitaplarinin adi Avesta. Zerdustlere gore hayatta iyi ile kotunun savasmasindan dogmus: gece-gunduz, yasam-olum vs. Zerdustlere bazi kayitlarda “atesetapan” denmesinin nedeni kutsal atese donerek dua etmeleri. Avesta'ya gore Tanri Ahura Mazda inananlarin isiga donerek dua etmelerini ister. Zerdustler inanclarinin sembolu olarak tapinaklarinda atesi daima canli tutuyorlar. Kendileri atese tapmadiklarini, muslumanlar nasil kibleye donup tapiniyorsa onlarin da atese donup tapindigini bunun sadece bir referans oldugunu ve Ahura Mazda'nin gorunmeyen, bilinmeyen insan ustu bir varlik oldugunu soyluyorlar.

Yazd sehri icinde Zerdust tapinagi Ateskadeh aksamlari ziyaretci kabul ediyor. Ana kapi kapaliysa yan kapiya hizli vurup bekleyin, bekciler aciyor ve dinlerini anlatmayi seviyorlar. Yazd'daki Ateskadeh'teki alevin M.S. 460 yilindan beri canli tutuldugunu soyluyorlar. Sehrin hemen disinda Zerdustlerin 1960 yilina kadar kullandiklari sessizlik kuleleri var. Zerdust inancina gore cesetler topragi kirletecegi icin gomulmezlermis, onun yerine “sessizlik kulesi” adi verilen bu issiz ve yuksek yerlerde curumeye ve kuslar tarafindan yenmeye terkedilirlermis.

Iran hukumeti 1960'da sessizlik kulelerinin kullanilmasini yasaklamis. Zerdustler, bugun olulerini toprakla temas etmeyecek sekilde tamamen betondan mezarlara gomuyorlar. Zerdust mezarligi, sessizlik kulelerinin hemen yanibasinda gorulebilinir.

Yazd'in bir bucuk saat kuzeyinde Cak-cak ( Farsca su damlamasi sesi anlamina gelen tip tip demek) tapinagi halen Zerdust ziyaretcileri ceken bir yer. Dik kayalarin icinde kuru, susuz bir bolgenin ortasinda tek su kaynaginda kurulu olan tapinagin ici cok sade: sadece icin icin yanan bir ates ve su kaynagi var. Tapinagin onunden vadinin manzarasi guzel. Tapinagin merdivenlerinin sag yanindaki binalara Zerdustler bazen geceyi gecirmek icin cadirlariyla birlikte geliyorlar, Ingilizce bilenleri merak ettiklerinizi size bir cirpida anlatir, cay ve tatli ikrami da cabasi.