Kerman (Guneydogu Iran)

Kerman, M.O. 3 yy.da kervanlarin durmasi icin kurulmus bir koymus. O zamandan beri de ticaret yollarinin uzerinde olmanin meyvasini yiyor. Bugun Pakistan ve Afganistan gelen istenen ve istenmeyen mallarin ilk giris noktasi Kerman. Istenmeyen mal ne demek aciklayayim. Afganistan ve Pakistan'da uretilen afyon ve eroin Iran'a colden gectikten sonra Kerman ve Zahedan gibi sehirlerde araclara yuklenerek Avrupa'ya dogru olan yolculuguna basliyor. Iran'da uyusturucu satimi ile ilgili cezalar cok yuksek, buna ragmen cok sayida insan uyusturucu ticareti yapiyor. Nedeni ulkedeki yuksek issizlik olarak gosteriliyor. Bugune kadar Afganistan ve Pakistan sinirini koruyan 5600 Iran polis ve askeri catismalarda olmus. Iran'da yaklasik iki milyon uyusturucu bagimlisi oldugu dusunuluyor, hapishanelerdeki 140,000 kisinin cogunlugu uyusturucu yuzunden iceride. Bu ticaretin merkezlerinden olan Kerman'da guvenlik icin daha dikkatli olunmasi gerekiyor, sehire yaklasinca zaten otobusler araniyor, kimlik sormalar basliyor. Sinira yakin Zahedan sehrine ise polis konvoyuyla gidilebiliniyor ve yabancilarin bu sehirde sokakta tek basina yurumesi yasak, yanlarina polis veriliyor. Bu yuksek guvenligin sebebi gecen yillarda kacirilan batili turistler. Biz yine Kerman'a donelim.

Kerman pazarinda Pakistan uyruklu Iran vatandasi Baluciler ilk goze carpanlardan. Afganistan'dan kacip Iran'a siginan 2 milyon Afganli gocmen sayica Kerman'da coklar. Iranlilar tarafindan caliskanliklari ile biliniyorlar.

Buyuk carsinin icinde yeni restore edilmis Hamam-e Ganh Ali Khan'da eski hamam adetleri mankenler ile canlandirilmis. Eskiden hamama gelen esnaf meslegine gore onlara ayrilan bolume oturur sohbet eder sonra yikanmaya gecermis.

Hamamin yaninda onarimi devam eden kervansaray sanat bolumu ogrencilerine ayrilmis. Bahcede dolasirken gorevliye birseyler sordum, yabanci dil bilmedigi icin beni projeyi yoneten hanim mimara goturdu. Genc mimar Sidika, duvardaki planlarda kervansarayin bitince neye benzeyecegini acikladi sonra da sehir icinde gorulmesi gereken yerleri siraladi.

Bunlardan biri de Cuma camii. Cami kapisindaki ciniler ve minare yerine dikilen saat kulesi ile unlu.

Yorulan ayaklarimi cayhane haline getirilmis baska bir hamamda “Hamam-e Vakil”'in guzel atmosferinde Iranli turistlerle beraber setar ( kanun benzeri bir muzik aleti) ve tef ile muzik yapan ikiliyi dinleyerek ve tabi cay icerek dinlendirdim. Iran'da simdiye kadar karsilastigim en guzel geleneksel cayhanelerden biri bu, denk gelirse sizde ugrayin.

Simdi sirada camurdan yapma evleri, atesetapanlari ve sicagi ile unlu Yazd kenti var.