Borobudur, Yogyakarta'ya sadece bir saat mesafede 9.yy'da insa edilmis olan ve "dunyanin en buyuk tek parca Budist tapinagi" unvanini o zamandan beri kimseye kaptirmamis bir eser.
Endonezyalilarin tapinagi ziyaret etmeyi sevdigini ve saat 10 gibi cok kalabalik oldugunu duydugum icin tapinaga giden en erken otobuse biniyorum, saat 6'da tapinagin genis ve sisler icindeki bahcesinden iceri giriyorum.
Sis arasinda belli belirsiz gozuken tapinak, yaklastikca ete kemige burunuyor.Borobudur, 14.yy'a kadar sik bir sekilde kullanilmis, ancak Java adasi kralliklarinin muslumanligi
secmesi sonrasi kullanilmamis.
Borobudur, ayni zamanda UNESCO kultur mirasi listesinde ve bugunde Endonezya Budistleri icin manevi degeri devam ediyor. Haci olmak isteyen Budistler binanin cevresinde yedi kez donuyorlar.
Borobudur'a ugradigim gun cok hummali bir calisma vardi. Saat altiyi biraz gece ayin basladi. Ben ayrilirken halen devam ediyordu.
Borobudur tapinaginda 504 adet Buda heykeli var, Angkor Wat'ta oldugu gibi insaat dokuz rakami cevresinde planlanmis ( 5+0+4= 9 ). Tapinagin en tepesindeki bolgede 72 Buda heykeli ( 7+2=9) benzeri yapilar icinde korunmus.
Saat alti bucuk gibi neden Borobudur'u sordugum herkesin israrla cok erken gitmemi tavsiye ettiklerini anliyorum: akin basliyor.
Ve tabi kacinilmaz "sizinle bir fotograf cektirebilirmiyiz?" sorulari. Kendinizi basin toplantisi duzenliyor gibi hissetmeniz kacinilmaz, ayni anda bir suru kamera "yabanci beyaz yuz" avinda. Neden boyle? Bilmiyorum. Belki de Endonezyalilarin beyaza hasta olmasindandir, televizyon reklamlarinda kadinlar icin deriyi beyazlatici kremlerin reklami cok sik yapiliyor. Herkez kendinde olmayani ariyor galiba: bizde solaryuma gidenlerle burada beyazlamak icin her numarayi cekenleri karsilastirmak lazim, acaba nasil anlasirlardi?
Bende defalarca "bir foto, bir foto" ricasina yakalaniyorum.
Dunyanin en buyuk Budist tapinagindan bir saat otede dunyanin en yuksek Hindu tapinagi olan Prambanan var. Bu iki "en"lerin dunyanin en yuksek Musluman nufusuna ait ulkesinde olmasi
Endonezya'da karsilasacaginiz kulturlerle hakkinda biraz olsun ipucu verebilir. Ozellikle Javalilar Muslumanligi eski Hindu inanclari ile birlestirerek almis, cogu zaman kolaylastirarak. Mesela basi ortulu bir kadinin yol kenarinda gecenlerin bakislari altinda uzerinde omuzlarini acikta birakan saronguyla acik havada yikanmasi normal bir durum. Ya da gunluk yasantisinda basi acikken akraba ziyaretinde ayak bileklerinden baslayip eller ve yuz disinda hicbir deri parcasi gozukmeyecek sekilde kapanilmasi ve akraba ziyareti sonrasi herseyin cikarilmasi Endonezyalilar icin normal bir durum. Endonezya inanc sistemi gordugum kadariyla hicbir sekilde degismez dogmalara bagli kalmak yerine yerel kurallara ve zamana gore oynak olmak seklinde ozetlenebilir.
9.yy'da insa edilen Prambanan kisa bir sure kullanildiktan sonra terkedilmis. Sonra Java adasinda hayatin parcasi olan depremlerde yokolmus. 1918'de kazi calismalari baslayan tapinakta calismalar 1953'te sona ermis, ancak 2006'daki Yogyakarta depreminde cok buyuk bir kismi yeniden yikilmis.
Bugun tapinagin buyuk kismi ziyarete kapali, bazi kulelerin cokme tehlikesi oldugundan dolayi yanlarina bile gitmek yasak.
Gezilebilen kisitli sayidaki eski eserde ise ziyaretci sayisinin coklugundan ayrintilara fazla dikkat etmek mumkun degil. Gezmeyi kisa kesip cikisa yonleniyorum.
Cikis kapisinin hemen onundeki halka acik piknik alaninda yorenin folklorik danslarindan "at" dansi sergileniyordu.
Birden indiren yagmur kalabaligi hizla dagitana kadar seyretmesi ilginc bir gosteriydi.Gelecek duragimiz Java'nin onemli kentlerinden Bandung.
Merhaba, bence Endonezyalıların beyazlara ilgisi çoğunlukla geçmişte sömürge olmuş ülkelere has bir davranış biçimi. Sibirya'dan dönerken Başkurt ve Özbeklerin vağondaki Almanlara gösterdikleri aşırı ilgi beni çok şaşırtmıştı, adeta ilginç bir oyuncak bulmuş çocuklar gibi tepelerinden inmiyorlardı. Ruslar ise yabancılara hiç aldırış etmiyorlar.
YanıtlaSil