Laos, Turkiye'nin yaklasik ucte biri buyuklugunde, denize kiyisi olmayan ve yaklasik 6 milyon nufuslu bir Guneydogu Asya ulkesi. Ulkenin resmi adi Laos P.D.R. ( People's Democratic Republic- Laos Halkin Demokratik Cumhuriyeti), ulkeyi ziyaret edenler isminin aslinda Laos Please Don't Rush ( Acele etmeyin lutfen) anlamina geldigi konusunda israrlilar. Baska bir ulkede servisin yavas olmasi ya da hizmetlerin olmamasi ziyaretcileri huzursuz ederken bu ulkeye gelinme sebebi bu: insanlari devamli gulen, yardimsever bir halk ve sakin, geri kalmis bir ulkeyle bozulmamis bir doga. Laos'un komsusu Tayland'in turist brosurlerindeki slogani Amazing Thailand ( Sasirtici Tayland), Laos'un slogani icin onerilen ise Laos the Forgotten (Unutulmus Laos). Laos 1989 yilina kadar ziyaretcilere kapali bir ulke imis, bu ulkenin gercekten unutulmasina yolacmis. 1995'e kadar sadece tur gruplarina izin verilmis, bireysel ziyaretciler yasakmis. 2005 yilina kadar ise hem tur gruplari ve hem bireysel turistlere kapali bircok bolgesi varmis, halen de var ama sayilari cok dusmus durumda. Bu kapalilik Laos'lularin ( kisaca Lao) dis kulturlerden etkilenmelerini engellemis. Laos halki yeni yeni disari aciliyor ve hukumet halkin manevi olarak kirlenmesini engelllemek icin tedbirli davraniyor. Mesela 2002 yilina kadar pop muzik gruplari yasakmis. Bugun unlu gruplari istemesenizde her otobuse bindiginizde karaoke videolarinda zorunlu olarak seyredeceksiniz.Laos, bu ozelliklerine ek olarak dunyanin en fazla bombalanaan ulkesi. Vietnam Savasina dahil olmadigi halde ulkenin dogu kismini lojistik destek yolu olarak kullanan Kuzey Vietnam gerillarini yoketmek icin ABD ulkeye 1965-1973 arasi her sekiz dakikada bir ucak dolusu bomba birakmis: toplam altiyuzbin sorti. Laos'un kilometrekare topragi basina 10 ton bomba dusmus. Yuzbinlerce kisi olmus ve butun bunlar Amerikan Kongresinin onayi olmadan yapildigi icin bombalamalar gizlenmis. Laos'un (bir ABD generalinin deyisine gore) “tas cagina geri dondurulmesi operasyonu” gizlice yapildigi icin “gizli savas” adiyla da biliniyor. Ulkenin bugun halen ucte biri toprakta duran patlamamis bombalar yuzunden kullanilamaz halde. Bombalarin yokedilmesi bayagi uzun surecek.
Bu giristen sonra isterseniz Laos'un en guneyinden gezmeye baslayalim.
Laos-Kambocya siniri icine toplam dort kisi alabilen iki kucuk kulubecikten ibaret. Tek farklari Laos kisminda elektrik olmasi, Kambocya'da yok. Her iki taraftada gumruk polisi kendine 1 dolar damga parasi aliyor. Kambocya gumrugune kadar minibusle geldikten sonra gumruk islemlerini kisa zamanda halledip Laos'a yuruyerek geciyorum. Sinira en yakin yerlesim birimi Mekong uzerindeki “Dort Bin Adalar”. Bu adalar yagmur mevsiminde balikcilik ve pirincle gecinirken, kuru mevsimde turistlere de hizmet veriyorlar. Ozellikler Det adasi ve Khong adalari kalinacak yer acisindan cok secenek sunuyor. Det adasinda elektrik yok, Khong adasinda var dolayisiyla Khong'da fiyatlar daha yukarida ve adayi ziyaret edenler biraz daha iyi standartta kalacak yer arayanlar. Det adasinda nehir uzerine kurulu bir bungalow kiraliyorum, geceligi tam tamina 1.1 dolar.
Fransizlar Hindicin'i yonetirken Mekong boyunca gemilerle ticaret yapmak istemisler ancak Mekong uzerindeki uc set selale buna engel olmus. Khong adasinin guney ucundaki Khone selaleleri bu engellerin ikincisi, ilki Kambocya'daki Sambor selaleri, sonuncusu ise kuzey Laos'takiler.
Fransizlarin yuzyil kadar once Mekong'da ticaret icin kurduklari sistem Fatih Sultan Mehmet'i aratmiyor. Khone selalelerine gelen gemi yukari cikamayacagina gore yukleri buradaki limanda kucuk bir trene aktarilmis, bes kilometre otedeki Det adasina kadar yapilan demiryoluyla yukler yukari Mekong'a aktarilmis. Det adasindaki kucuk limanda yukler daha kucuk gemilere yuklenip kuzey Laos'a yola cikmislar. Ancak bu cok zahmetli yuk tasima isi pahaliya geldigi icin vazgecilmis.
Bugun eski demiryolu yok, raylar ise halen kullanimda: halk raylardan kopru, cit, ev kirisi yapiip kullanmis.
Det adasi son derece sakin bir yer. Adanin etrafini ceviren ana yol asagidaki gibi. Bu sakinlik bircok turisti bolgeye cekiyor. Bazi isletmeler "mutlu" yemekleriyle unlu: yemege ya da ickiye marihuana katarak servis ediyorlar. Yasal olarak suc, ancak adada polis yok. Adada rastladigim Ingiliz Jonathan Det adasini 1970'te gectigi "Doggy Biscuit" ( yani Dogubeyazit) a benzetti. " Katmandu'ya giderken "Doggy Biscuit"'te bayagi kalmistim, o zaman her otelde esrar servisi vardi, nasil simdi?" dedi.
Adada hayat son derece basit: sulu mevsimde pirinc, susuz mevsimde turistler.
Biraz dinlendikten sonra daha kuzeye yola cikiyorum. 
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Google, Blogger yada OpenID hesabınızla girerek yorum bırakabilirsiniz. Spam yorumları siliyorum, gireceğiniz dış linkler takip edilemez. Teşekkürler
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.