Guney Amerika'd rastladigim Akira, Agustos ayinda Tokyo'ya gidecegimi ogrenince “ Agustos oldugu icin sicak olacak, nemli olacak, Tokyo oldugu icin kalabalik olacak, Japonya oldugu icin ilk basta anlasilmaz olacak” demisti. Sehirde gecirdigim ilk gun adamin ne demek istedigini cok iyi anladim.
Senelerce seyrettigimiz Japon filmleri hep serin yerlerde, siste ya da yagmurda sakin oturan samuraylar arasinda geciyordu. Tokyo, Agustos ayinda termostati bozuk sauna gibi, icine girme tesebbusunde bulunani bugulama yapiyor. Binalar arasinda ruzgar akisi olmadigi icin guneste 40 in uzerine cikan sicakliga birde yuzde seksen nem eklenince dort litreden asagi su icmek kurtarmiyor. Metrolar ve devlet binalari ekolojiyi koruyalim, enerjiyi az kullanalim seferberligi kapsaminda havalandirmalarini 28 dereceden asagi ayarlamiyorlar. Boyle olunca bazi bina icleri daha da cekilmez hale geliyor.
Japonya'nin baskenti Tokyo 13 milyona yaklasan nufusu ile dunyanin en buyuk sehirlerinden. Buyuklugu bizi o kadar etkilemiyor ne de olsa Istanbul da neredeyse 12 milyon, ama buranin kalabaligi bir baska. Sehrin alisveris merkezleri Ginza, Shibuya, Shinjuku aksam saatlerinde mac cikisini andiriyor. Metroda Yamanote hatti ise aksam saat 5.5 – 7.5 arasi birkac mac cikisi nin ayni anda olmasi seklinde aciklanabilir. Tum Tokyo metrosu o saatlerde cok kalabalik oldugu icin bayanlarin taciz olmasini engellemek icin trenlerin ilk ve en son vagonlari sadece kadinlara ayrilmis. Yerdeki pembe uyari yazilarinda vagonlarin hangi saatlerde sadece kadinlara ayrildigi yaziyor. Bu uygulama Kyoto, Osaka, Kobe gibi diger kalabalik sehirlere de yayilmis. Yogun saatlerde metroda her iki-uc dakikada bir tren geciyor, yine de zor yetiyor. Trenler oylesine dakikki eger gec kalmislarsa ilk once saatinizin saglam olup olmadigini kontrol etmeniz lazim, trenlerin gec kalmasi cok nadir rastlanan bir durum.Sehirde her sey 24 saat acik, ya da 27 yada 30. Efendim, 27 saat olmaz mi? Japaonlar yapmis, oluyor. Ilk gun hostele giriyorum, resepsiyonda tam karsimda bir yazi "Resepsiyon calisma saatleri 04:00'ten 26:00'ya kadardir". Yanlis yazmislar herhalde diye gecistiriyorum, daha sonra bir lokantaya giriyorum. Burasi da 05:00'ten 25:00'e kadar calisiyormus, yani gece 24 + 1 e kadar.
Tokyo'da hic kapanmayan bir cok isletme var. Ornegin bilardo ve dart salonlari. Gece 3'te kalktiniz ve caniniz bir el bilardo atmak istedi, evde oturacak haliniz yok ya. Tabi o saatte metro calismiyor ( niyeyse, belki de sehri yavaslatmak icin metro 24:45 te kapaniyor). Taksiye tonla para vermek yerine ( Tokyo'da taksiye binmek icin ya cok zengin ya da cok sarhos olmak lazim) bilardo oynadiktan sonra internet kafede uyumaya ne dersiniz? Ya da karaoke bar da, ya da DVD salonunda ya da manga ( cizgi roman) salonunda? Bu saydiklarimin hepsi Tokyo'da 24 saat acik, ustelik isteyene yatacak yer, dus ve pijama bile sagliyorlar. Internet kafeye girdiginizde size ne cesit kabin istediginiz soruluyor, isterseniz buyuk yatakli isterseniz genis koltuklu ya da sadece sandalye. Iceride bedava gazli icecek veren bir otomatta oluyor, internet-gazoz-uyku'nun bedeli saatte 4 dolar, sabah ucten sonra yari fiyatina. Aklinizda olsun en son treni kacirsaniz ya da otelsiz kalirsaniz Japonya'da hicbir zaman acikta kalmazsiniz yakinlarda illaki bir internet kafe, karaoke bar- manga salonu size yer saglar. 24 saat kapanmayan baska bir isletme turu ise bakkal- hizli yemek dukkani karisiminda yerler: ulkede 7eleven, FamilyMart ve Lawson Station cok yaygin. Oyleki ayni sokakta karsilikli iki tane gormek mumkun, her ikisi de karsiya gecmeye usenen musterilere hitap ediyorlar. Bu dukkanlarda yiyecek alabilir, bazi temizlik malzemelerini bulabilir, dergilere goz gezdirebilir ve ATMden para cekebilirsiniz. ATM'ler bankalardan cok bu dukkanlarda var, oyleki kendi bankalarini kurmuslar: mesela 7 eleven'larda Seven bankin kendi ATM'leri var. Buralarda yiyecek bir sey alabilirsiniz ama yiyemezsiniz. Bu tur dukkanlarda aldiginiz yiyecegi yiyebileceginiz bir alan yok, malum Tokyo dunyanin en pahali sehri kiralar cok yuksek. Ee o zaman disarida bir yere oturup yemek lazim degil mi? Mantikli olan bu, ama Tokyo'da disarida oturacak pek yer yok. Bayagi bir dolanmaniz lazim. Hadi buldunuz. Disarida yemek ayip. Japonlar disarida, ayakta ya da otururken yemek yemiyorlar. Sadece kucuk cocuklarin yemesine goz yumuyorlar, bir de yabancilara mecburen. Yedini afiyet olsun, copu nereye atacaksiniz? Tokyo cok temiz bir sehir ve bunu sokakta cop kutusu olmamasina baglayanlar var. Butun Japon sehirlerinde cop kutulari neredeyse yok denecek kadar az, ara ki bulasin. Burada imdadimiza 7eleven'lar yetisiyor, onlerinde kendi musterileri icin cop kutulari var da. Yediniz, ictiniz simdi de tuvalet ariyorsunuz. Bu konuda sanslisiniz. Istemediginiz kadar cok tuvalet bedava olarak adimbasi sizin kullanimizi bekliyor. Ustelik muzikli, isitmali ve fiskiyeli olarak. Japonlar tuvalette cikardiklari seslerle basklarini rahatsiz etmek istemediklerinden bazi tuvaletlerde caglayan sesi caliniyor, ya da diger sesleri bastiracak kadar yuksek baska bir muzik. Tuvalete girip oturdunuz ve hemen terlemeye basladiniz. Iki sebebi olabilir, birincisi Japonlar tuvaletlere sogutma sistemi koymuyorlar yani icerisi bu mevsimde Sengul hamami, ikincisi klozet isitmasi acik kalmiz olabilir. Alafranga tuvaletlerin cogunda klozet isitmasi ve fiskiye sistemi var. Siz oturuyorsunuz, isinizi halledip bir dugmeye basiyorsunuz; klozet canlanip secilen sicaklik ve tazyikle temizleme yapiyor. Isterseniz kurutmada var, ancak bu mevsimde kurdesen olmak icin birebir herhalde. Sehrin son derece canli bir gece yasantisi var: canli muzik barlari, acikhava konserleri vb. Bunlarin yaninda is aleminin her gece “ is arkadaslariyla iyi iliskiler kurmak icin gittigi” hostes barlar da sayica cok. Bu barlarin girisinde hosteslerin resimleri ve masanizda gecirecekleri saat basina alacaklari ucret yazili. Ginza ve Shinjuku'nun arka sokaklari hava kararinca acilan binlerce hostes-bar ile dolu.
Tokyo'da sokaklar oldukca temiz ve yollar bakimli. Ama binalar icin ayni seyin soyleyemeyecegim. Sehir sekilsiz, plansiz, gri ve kotu gorunumlu binalarin garip bir toplami. Iki katli binanin yaninda ucgen bicimli bes katli baska bir bina, onun yaninda kirk katli bir is merkezi ve onlarin yaninda benzin istasyonu olmasi kimseyi sasirtmiyor. Sehrin tarihi mekanlari ya savasta yok olmus ya da sonra Japonlar yenisini yapmak icin yikmis. Tapinaklar ve imparatorluk sarayi disinda Tokyo'da gorulecek tarihi bir eser yok. Finansal olarak oldukca gelismis bir ulusun halen plansiz yasamasini ilk basta yadirgiyorum. Sonra alisiyorum, anliyorum ki Japonya parasal olarak gelismis ama sosyal olarak halen gelismekte olan bir ulke. Ulkede dolasirken sorunlari beraber gorup sorulari sorup beraber cevaplayacagiz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Google, Blogger yada OpenID hesabınızla girerek yorum bırakabilirsiniz. Spam yorumları siliyorum, gireceğiniz dış linkler takip edilemez. Teşekkürler
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.