Çin'le ticaret yapmak ve denetim firmaları

Çin'de kazıklanmadan ticaret yapmakla ilgili bir kaç okuyucu emaili geldiği için kısa bir özet yapayım.

Evet, Çin'de fırsatlar çok. Mallar çok ucuz. Ticaret yapıp çok para kazanmak mümkün. Ama. Bunu yapabilen olması gerektiği sayıda yabancı yok. Çinlilerin iş yapma kültürleri batılılardan farklı, batılılara göre fazla esnek bulunan Türk iş yapma kültüründen bile oynak. Dolayısıyla Çin'den mal alırken ya da satarken orada sizi koruyacak bir temsilciniz yoksa zarar etmeniz büyük olasılık. Çin'den mal alan ve konteyner açıldığında içinden anlaşılan maldan farklı ve çok kalitesiz bambaşka bir mal çıkan insanların hikayesini duymuşsunuzdur. Bu o kadar büyük bir sorun olmuş ki şu anda Çin'de binlerce "denetim" firması var, bu firmalar Çin'den mal almak ya da satmak isteyenlere şu hizmetleri sağlıyor: 

1) Telefonlaştığınız, yazıştığınız firma gerçekten var mı?  Fotoğrafları gösterilen fabrika onların mı yoksa başka fabrikanın fotoğraflarını mı koymuşlar?
 2) İş yapmaya çalıştığınız firmanın kredi tarihi nedir? Piyasa'da tanınıyorlar mı?
3) İş yapmaya çalıştığınız zamanında iş yapabiliyor mu? 
4) Yazılı anlaşmanız var mı? Anlaşma Çin mahkemelerinde ne kadar geçerli?
5) Mal gönderim sırasında anlaştığınız denetim  firması konteynerlerin başına gelip içine konan malların numunelerle aynı olup olmadığından emin oluyor.

Yani denetim firmaları başınıza gelecek bir sürü dertten sizi (aldıkları komisyon karşılığında kurtarıyor).  Tabi bu sefer de ünü iyi olan bir denetim firması bulmanız gerekiyor.

Çin'i tek başına gezmenin yedi püf noktası

Çin'de bir kaç ana şehir dışında yabancı dil bilen insan sayısı çok az. Ee bizim Çince anlama ve yazma şansımız yok. Ve Çin'de bir tura dahil olmadan dolaşmak istiyoruz. Nasıl yapacağız?

Biraz hazırlıkla her şey mümkün.  İşte Çin'de tek başınıza nasıl gezmek için yapmanız gereken yedi şey:

1) Gideceğiniz yerin adresini Çince yazdırın. Kaldığınız yer bu konuda her zaman yardımcı olacaktır. Dünyanın diğer ülkelerinde bir adresi bulmak için yanımda harita ya da yerel dilde yazılmış bir tarif taşıma gerekliliğini hiç hissetmedim: Çin hariç. Gideceğiniz yerin adını biliyor olsanız bile muhtemelen yanlış telaffuz ediyorsunuz. Doğru etseniz bile sokakta karşılaştığınız kişi aksanı farklı olan bir şehirden olabilir ve sizi anlamayabilir. Onun için kaldığınız yere rica edin gideceğiniz adresi bir kağıda yazsınlar.

2) Mümkünse gideceğiniz yerin telefonunu alın. Elinizdeki adres / tarif yanlışsa etraftakilerden bir telefon isteyin ve arattırın. Çinliler genelde asık suratlı olsalar da yabancı biri yardım isteyince ellerinden geleni yapıyorlar, çekinmeyin yardım isteyin.

3) Gezeceğiniz bölgenin her iki dilde işaretlenmiş haritasını basın / alın. Lijiang şehrinde haritalar ya Çince ya İngilizceydi, sokaktaki birine gitmek istediğim yeri göstersem o anlamıyor o bana gösterse ben anlamıyordum. Zaten haritalara pek güvenmeyin Çinlilerin bir kısmı haritadan hiç anlamıyor.

4) Google'ın "Tercüme" işlevini kullanın ve gün içinde yapmak isteyebileceğiniz şeyleri çok basit bit şekilde yazıp Çince ve Türkçesini yanyana basın. Gerektiğinde kağıttaki bir cümleyi parmağınızla gösterip derdinizi anlatabilirsiniz. Örnek:

"Liqun Ördek Lokantası" nerede?        哪里是利群烤鸭店  

Şehirlerarası otobüs terminali nerede?  哪里是城际巴士总站

Kaç yuan?            多少元
İndirim yap.   做一个折扣
Olmaz, hala çok pahalı! 没有，它仍然是太贵了
  

5) Taksilerde taksimetre var ama bazı Çinli şoförler açmak istemiyorlar ve bazen pazarlık edemedikleri için yabancıları almak istemiyorlar.  Taksiye gideceğiniz adresi gösterin. Sürücü taksimetre kolunu indirirse kabul etmiş demektir, yoksa pazarlığa hazır olun. Beş altı taksiden ancak biri pazarlıksız gitmeye razı oluyor, vaktiniz varsa deneyin ya da polisin denetlediği resmi taksi duraklarından birine gidin.

6) Olabildiği kadar metroyu kullanın. Hem işaretler daha anlaşılır hem otobüs sistemi kadar karışık değil.

7) Sabırlı olun. Eninde sonunda bir şekilde gideceğiniz yere gidiyor, alacağınız şeyi alıyorsunuz. Hızlı olmuyor ama oluyor, acele edip boşuna sinirlenmeyin.

Yasak Şehir ziyaret etmeye değer mi? ( Pekin, Çin)

Çin'in başkenti Pekin'deki Yasak Şehir ziyaret etmeye değer mi? Uzatmadan fikrimi söyleyeyim: hayır.

Çin deyince akla ilk gelen turistik yerlerden biri ülkenin 500 sene boyunca idare edildiği Yasak Şehir olur.  Yasak şehir imparatorluk zamanında bütün hükümet binalarının toplandığı sur içindeki merkez Pekin'in tam merkezinde bulunuyormuş.

 Artık surlar ve yasak şehrin etrafındaki diğer binalar ayakta değil ama yasak şehrin binaları -en azından görünüşte- iyi korunmuş. 1000 metreye 750 metrelik bir alanda kurulu olan yasak şehrin adı artık "Saray Müzesi". Toplamda 9999 odadan oluşuyor ama boşuna heveslenmeyin odaların %99'u halka kapalı.

Sarayın iç mekanlarının büyük bir kısmı ziyarete kapalı olduğu için geriye sadece dışarıdan görebilecekleriniz kalıyor.  Müzenin isminin aslında "saray bahçesi" olarak değiştirilmesi gerekir.

"Yasak şehrin sadece bahçesinden bile dolaşmak yeter, yine de giderim"  diyenler diğer binlerce Çinliyle beraber içinde en az insan olan fotoğraf çekme yarışması yapabilirler. Pekin'in en popüler turistik mekanı olan yasak şehir açık olduğu her an yerel ziyaretçilerle dolup taşıyor. Ama bahçede görecek çok fazla şey yok, ufak tefek heykel vb gibi eski eşya da taklit: orijinalleri zarar görmesin diye depoya kaldırılmış yerine gıcır gıcır taklitleri konmuş. Ee zaten görecek fazla iç mekan yok, ne anladım ben bu ziyaretten?

Pekin'de fazla vaktiniz varsa Yasak Şehir'e de uğrayın ama  vaktiniz kısaysa sokaklarda yürümek hem daha öğretici hem daha eğlenceli.

 Diyebilirsiniz ki Çince bilmeden Çin'de dolaşmak kolay mı?  Çok kolay denemez,  ama zor değil. Bir sonraki yazıda hiç dil bilmeden Çin'de dolaşmanın püf noktalarına bakacağız.

Skandal! Çin'de Walmart Eşek Etine Tilki Eti Karıştırmış.

Bu aralar Çin'de yenenleri yazıyorum ya. Bir tane daha. Yorumsuz.

 Hadi eşek eti bulması kolay, içine tilki nasıl karışmış???

Çin'in bazı bölgelerinde eşek eti yaygınca tüketiliyor.

Wal-Mart marketlerinde satılan "Five Spice" adlı eşek eti ürününde yapılan incelemede, tilki gibi başka hayvanlara ait DNA örneklerine rastlandı.

Skandal, ülkenin doğu kıyısındaki Şantung eyaletinin Gıda ve İlaç İdaresi'nin yaptığı inceleme ile ortaya çıktı.

Amerikan şirketi, yerel tedarikçilerine yönelik soruşturma konusunda Çin'deki yetkililerle işbirliği halinde olduklarını açıkladı. Ayrıca, gıda güvenliği kurallarının uygulanmasıyla ilgili olarak bir inceleme ekibi kurulduğu belirtildi.

Wal-Mart'ın Çin'deki operasyonlardan sorumlu yöneticisi Greg Foran, "Bu bizim için, tedarik yönetimine yönelik yatırımı artırmamız gerektiğine ilişkin ciddi bir ders." dedi.

KFC ve Pizza Hut gibi markaları yöneten Yum Brands şirketinin satışları, Çin'deki tedarikçilerinin aşırı miktarda antibiyotik kullandığının ortaya çıkması üzerine büyük oranda düşmüştü.

Avrupa'daki bir dizi ülkede ise et ürünlerine denetimsiz olarak at eti karıştırıldığı tıklayın ortaya çıkmıştı.

İnternetten  kaynak burada.

Eşek etine yemek sevilmez mi? (Çin)

Eşek eti bizde arada bir yolunu şaşırıp sucuklara giriyor, oysa Çin'de yolunu şaşırmasına gerek yok: eşek eti hem yemeklerde hem de atıştırmalık olarak seviliyor.

Pekin'deki hostelimin yanındaki lokanta eşek etine yemekleriyle ün yapmış bir yer. Akşamüstleri müşterisi oldukça bol,   ne demişler "kiminin yemeği kiminin zehiri".   Meraklısına afiyet ola.

Yemekte akrep, deniz yıldızı ve deniz atı var, geç kalmayın

Çin mutfağının yeryüzündeki hemen her şeyi kapsadığı malum. Hani derler ya "bir tek uçanla kaçan kurtulur". Yok Çinlilerden o da kurtulmaz.

Çin'in başkenti Pekin'de iyi yemek isterseniz, lokanta çok.  Canınız Pekin ördeği çekti diyelim.  Dünyada daha iyi Pekin ördeği'ni nerede yiyebilirsiniz? Tam yerindesiniz.

Ya da Çin mutfağına özgü buharda pişen bir mantı türü olan "Dim Sum" gerçekten lezzetli. Ama diyorsunuz ki madem Çin'e geldim Çinliler gibi yiyeceğim. O zaman Pekin'in ana caddelerinde değil de yerellerin takıldığı ara sokaklarda kalmış küçük tezgahlara takılacağız.  Bu tezgahlarda aklınıza gelecek her türlü yemeği bulmak mümkün. Mesela akrep!

Hiç aklıma akrebin yenilebileceği gelmemişti. Baktım akrepleri canlı canlı şişlere geçirmişler, müşteri isteyince yağa daldırıp hızlıca kızartıyorlar. Kızarmış akrebiniz üç dakikada taze taze elinizde.

Hala aç mısınız?  Deniz yıldızına ne dersiniz? Ama akrebe göre iki kat daha pahalılar.  Daha da pahalı bir şey isterseniz buyrun deniz atının tadına bakın.

Deniz atı doğada nadir rastlanılan bir şey. Kim, ne zaman tadına bakmış ve beğenmiş ki Çin mutfağında kendine yer bulmuş? Aşağıda fotoğrafını gördüğünüz tezgahta akrep, deniz yıldız, deniz atı ve bazı örümcek türleri yenebiliyordu. Eminim görmediğim farklı şeyler satan başka tezgahlar da vardır.

Garip mi? Öyle de... Bizim de yabancılara garip gelen bir sürü yemeğimiz alışkanlığımız var. Bize garip gelen Çinliye normal.

Afrika'da peynir yok, yemiyorlar. Yirmi sene kadar önce Nijerya'da çalışırken markette teneke kutularda satılan peyniri görünce çok sevinmiştik.  Artık kahvaltılar daha keyifli olacaktı. Türklerin peynir sevincine anlam veremeyen Nijeryalı arkadaşımız bir parça peynir tatmak istedi.  Ağzına peyniri alır almaz suratını ekşitip tükürmek için lavaboya koşması bir oldu.  Bizim için son derece lezzetli olan peynir onun için "tuzlu, garip kokulu, kötü tatlı ve yenmesi imkansız" bir şeydi. Akrep, deniz yıldızı ya da deniz atı yiyin demiyorum. Sadece bizim için anlaması her ne kadar zor olsa da belki de bir bildikleri vardır diyorum. Seyahat etmek bizi kendi rahat alanımızdan alıp farklı dünyalara açtığı için güzel. Hem sadece akrebe mahkum değiliz, aynı sokakta dönerci de var.

Afiyet olsun.

Çin'de Aranılan Lezzet: İdrarda Kaynatılmış Yumurta

 Simdigezelim.com'a abone olun, daha keyifli, daha ekonomik ve daha güvenli bir gezi için gerekli bilgiler posta kutunuza gelsin. Abonelik için buraya gidiniz.

Doğu Çin'de yaşayanlar bahar aylarında "özel pişirilmiş yumurta" yerlerse yazın daha az terleyeceklerine, eklemlerinin daha iyi çalışacağına ve genel olarak daha sağlıklı olacaklarına inanıyorlar.

 "Özel pişirilmiş yumurta"'da ne diyorsunuz değil mi? Çin mutfağının çok geniş olduğu malum. Bazen Çin yemeği yerken içinde ne olduğunu bilmezseniz daha rahat edersiniz  "özel pişirilmiş yumurta"'nın tam adı: "Bakir Erkek Çocuk İdrarında Kaynatılmış Yumurta". 

Bahar aylarıyla birlikte Doğu Çin'deki halk ilkokullara kovalar koyuyor. Tercihen sadece 10 yaşından küçük erkek çocukların idrarları toplanıyor. Sonra toplanan idrarla yerel bir lezzet olan "Bakir Erkek Çocuk İdrarında Kaynatılmış Yumurta" yapılıyor. "Niye idrar? Niye illa bakir erkek?"  Sorularına halkın cevabı " gelenek böyle".  Bu yumurtaları kapışan halk gerçekten yararını gördüklerini söylüyor. Dünya küçük diyoruz ama halen şaşırtıcı şeyler her gün önümüze geliyor değil mi?



Bu yiyecekle ilgili daha fazla bilgi için:
http://www.reuters.com/article/2012/03/29/china-urine-eggs-idUSL3E8ET0FN20120329

Konuyla ilgili haber videosu ( İngilizce)
http://www.youtube.com/watch?v=rPIvDJG1etI&feature=player_embedded 

Not: Konumuz Çin'de yemekler: yeri geldi, bu yazıyı tekrar yayınlıyorum.

Pes Artık: Tavuk Yumurtasının Sahtesini Üretiyorlar

 Simdigezelim.com'a abone olun, daha keyifli, daha ekonomik ve daha güvenli bir gezi için gerekli bilgiler posta kutunuza gelsin. Abonelik için buraya gidiniz.


Çinlilerin gıda güvenliğinde pek iyi olmadığını ülkeden gelen sahte süt ve sahte portakal suyu haberlerinden biliyoruz. Yeni yaptıkları bir şey var ki görünce siz de pes diyeceksiniz: bildiğiniz yumurtanın sahtesini üretmişler.  O kadar da başarılı olmuşlar ki yeseniz bile ayırdetmeniz kolay değil. Sahte yumurta üretimi Çin'den diğer ülkelere sıçramaya başlamış, en son Malezya'da üretim merkezleri bulunmuş.Sahte yumurta üretimi o kadar kolay ki hızla diğer ülkelere sıçrıyor: belki sırada Türkiye var, belki de çoktan geldi bile.

Sahte yumurta niye yapılıyor? Kar için elbette. Tavuk yumurtası için gerekli yem, veteriner, barınma ve tabi tavuğu aradan çıkardığınızda yumurta çok daha ucuza geliyor. Sahte yumurta yapımında tamamen kimyasal maddeler kullanılıyor. Kabuğu için kalsiyum, içindeki maddeler için alginik ait, potasyum alum, jelatin ve renklendirme maddeleri kullanılıyor.

 Sahte yumurta üretimi ile ilgili kısa bir video aşağıda var ( İngilizce)

http://www.youtube.com/watch?v=0US7JEfhsrA

Yiyenler için bile ayırdetmesi zor demiştik öyle ki Malzeya'da insanları uyarmak için televizyonda sahtesi ile gerçeğini nasıl ayıredeceğinizi anlatmak zorunda kalmışlar. Sahtesiyle gerçeğini ayırdetmenin 5 yolu şöyle:
1) Yumurtanın şekli normal değilse
2) Yumurta yüzeyi pürüzlü ise
3) Kırıldığı zaman yumurta sarısını beyaza bağlayan beyaz zar yoksa ( gerçeğinde belli belirsiz gözükür zaten)
4) Kırıldığı zaman yumurta sarısı hızla beyaza karışıyorsa
5) Yumurta sarısı koyu renkte ise,

yumurtanız sahte. Penang Tüketici Derneği bakın bu konuda  halkı nasıl uyarıyor ( İngilizce)
http://www.youtube.com/watch?v=R54EvuNXEbs&feature=related

Sahte yumurta karaciğer, beyin ve sinir sisteminde rahatsızlıklara sebep oluyor. Yapanlar da bu sorunları biliyor. Buna rağmen sahte yumurta yapımının püf noktalarını anlatan video ve kitapçıklar internet sitelerinden satın alınabiliyor. Sahte yumurtaların daha fazla sayıda ülkeye sıçraması son derece muhtemel.

Peki  Türkiye'de sahte yumurta var mı? Umarım yoktur, olsa bile artık siz nasıl ayırdeceğinizi  biliyorsunuz.

Not: Konumuz Çin'de yemekler: yeri geldi, bu yazıyı tekrar yayınlıyorum.

Başkent Pekin'den ( Beijing) Notlar ( Çin)

 Simdigezelim.com'a abone olun, daha keyifli, daha ekonomik ve daha güvenli bir gezi için gerekli bilgiler posta kutunuza gelsin. Abonelik için buraya gidiniz.

Çin'in başkenti Pekin, 22 milyona yaklaşan nüfusuyla Çin'in Şanghay'dan sonra ikinci büyük kenti. "Pekin" 'in Çince anlamı "kuzeydeki başkent" demek. Bu anlamı Tokyo kentiyle paylaşıyor, çünkü Japonca Tokyo da "kuzeydeki başkent" anlamına geliyor. 

Pekin'in ilk bakışta dikkat çeken özelliği dümdüz olması. Bir de kirli havası. Yazın son günlerinde şehri gezdiğimde sıcaklık 35 derece civarındaydı. Yazın yakan hava, kışın da -30'lara düşerek donduruyor. İlkbaharda çölden gelen toz fırtınalarından nasibini alan şehir, bir tek sonbaharda ideal hava koşullarına sahip oluyor. Çin'e gidecekseniz Eylül-Ekim aylarında seyahat daha keyifli olabilir. 

 Yazları Pekin'de gezmek her ne kadar hoş olmasa da en fazla turist bu mevsimde geliyor. Sıcak, nem, duman üçlüsüne bir de gürültücü bir kalabalık eklenince insanın turist mekanlarından hemen kaçası geliyor.

Şehir neredeyse 3000 senedir önemli yerleşim merkezlerinden biri olmasına rağmen Pekin'deki eski eserler etkileyici değil.  Bunun nedeni Kültürel Devrimi sırasında eskiye ait bir çok eserin tahrip edilmesi, bu tahribattan kaçanların da Çin'in son 15 senedeki hızlı gelişimi içinde erimesi olmuş.

Şehrin yabancılara pompalanan turistik mekanlarının hemen hepsi Tiananmen meydanı civarında yer alıyor. Meydan ismini yukarıda fotoğrafını gördüğünüz saray kapısından alıyor. Kapının hemen arkasında (artık yasak olmayan) Yasak Şehir ve önünde ( aslında halka açık olmayan) Tiananmen meydanı var. Çeşitli müzeler ve devlet binaları da meydan çevresinde yerlerini almışlar. Tiananmen meydanı halka açık değil diyorum çünkü meydana girmek ve çıkmak için aramalardan, metal detektörlerden geçmeniz gerekiyor. 1989 'daki Tiananmen olaylarından beri bölgedeki güvenlik çok sıkı tutulmuş.  Yasak şehri başka bir yazıya bırakarak sırtımızı Tiananmen'e verip yarım saat kadar güneye yürürsek bence esas ilginç olan bölgelere geliriz.

Doncheng bölgesinin güney kesimleri neyseki fazla turist çekmiyor. Yasak şehirdeki deli kalabalıktan sonra sokakların tenhalığı ferahlatıcı.  Güney Doncheng'te eskiden bütün Pekin'i kaplayan bir sokak tarzı var: "hutong".  13.yüzyılda Moğol orduları Çin'e akınlar düzenlemeye başlamışlar ve sonunda Pekin'i de ele geçirmişler. O zamanlar Pekin caddeleri oldukça genişmiş. Caddelerin geniş olması şehrin savunulmasını zor hale getirmiş.

Moğolları Pekin'de atan Çin hükümdarı şehrin bir daha istila edilmesini zorlaştırmak için caddelerin küçük yapılmasını emretmiş. Çinliler bu emri harfiyen uygulamışlar, sonuçta bugün dahi genişliği 4 metreden 50 santime değişen "hutong"lar Pekin'in yaşamında önemli bir rol oynuyor. 2008 olimpiyatlarına kadar Pekin merkezinin çoğunu kapsayan bu sokak tarzı yeni bina yapmak isteyen olimpiyat komitesine kurban gitmiş ama halen ayakta kalan örnekleri var.

Sadece turistik mekanlara giderek Çin'i anlamak mümkün değil, hutonglarda kısa bir gezi Pekin hakkında  meraklısına bir sürü bilgiyi kısa yoldan veriyor. Ana caddede yabancı markaların, gösterişli mağazaların havalandırılmış atmosferinden çıkıp küçük hutonglara girdiğinizde tuvaleti bile olmayan evlerinde sıcaktan bayılıp kendini sokaklara atan Pekinlilerle karşılaşıyorsunuz. 100 metre mesafe içinde birden Pekin en zengin mekanlarından en fakir mekanlarına dalınca Çin'in hızlı kalkınmasının herkese yaramadığını, bunun hoşnutsuzluklara yol açmasının kaçınılmaz olduğunu anlıyorsunuz. Bu durumda Çin hükümetinin neden Tiananmen meydanında olağanüstü güvenlik önlemleri aldığını da anlıyorsunuz.

Pekin'le ilgili pratik gezi notlarını daha sonraki bir yazıya bırakarak yemeğe gidelim diyorum, ne dersiniz?